20 (46-48) - ലളിതാ സഹസ്രനാമം
46. ശിഞ്ജാനമണിമഞ്ജീര മണ്ഡിതശ്രീപദാംബുജാ
ശിഞ്ജാനമണിമഞ്ജീരമണ്ഡിത ശ്രീപദാംബുജായൈ നമഃ
ശിഞ്ജാന വളരെ ചെറു ശബ്ദമുള്ളമണി കൊണ്ട് മഞ്ജീര മണ്ഡിത, അലങ്കരിച്ച പാദസ്വരങ്കൊണ്ട് കണങ്കാലുകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ശ്രീപദാംബുജങ്ങളോടുകൂടിയവള്‍. കണങ്കാലുകളുടെ താളാത്മകമായ ഈണം നമ്മിലെ പ്രപഞ്ച സംഗീതത്തിന്റെയും എല്ലാ ശബ്ദങ്ങളും ഉച്ചരിക്കുന്ന ശ്വാസത്തിന്റെയും പ്രതീകമാണ്. ശ്രീ ഭാഗ്യത്തെയും ഐശ്വര്യത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു, അമ്മയുടെ പാദങ്ങളെ താമര പാദങ്ങൾ എന്ന് അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു. കൂട്ടിമുട്ടുമ്പോള്‍ ശബ്ദമുണ്ടാക്കുന്ന രത്നങ്ങളുള്ള പാദസ്വരങ്കൊണ്ട് അലങ്കരിയ്‌ക്കപ്പെട്ട പാദാംബുജങ്ങളോടു കൂടിയവള്‍. ശ്രീപാദംബുജം എന്നതിന്‌ ശ്രീഭഗവതിയുടെ പാദാംബുജം എന്നും അര്‍ത്ഥമാകാം. ഐശ്വര്യദേവതായ ശ്രീഭഗവതിയ്‌ക്കുപോലും ശബ്ദമുണ്ടാക്കുന്ന പാദസ്വരം കെട്ടിക്കൊടുക്കാന്ന തരത്തില്‍ വാത്സ്യമുള്ളവളാണ്‌ ലോകമാതാവായ ഭഗവതി. അമ്മയ്ക്ക് ശ്രീപദയുടെയും അംബുജയുടെയും മധുരമായ ഉച്ചാരണം ഉണ്ടെന്നും സിഞ്ജന മണി മഞ്ജിര സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മുക്തി അല്ലെങ്കിൽ മോക്ഷം, ഭുക്തി അല്ലെങ്കിൽ ഉപജീവനമാർഗ്ഗം എന്നും അർത്ഥമുണ്ട്. അങ്ങനെ അവൾ മാനസികവും ശാരീരികവുമായ ഉപജീവനം നൽകുന്നവളാണ്. അവളുടെ പാദങ്ങൾ ദൃശ്യവും അദൃശ്യവുമായ ശ്രീദേവിയെയും ഭൂദേവിയെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.
47. മരാളീമന്ദഗനമാ
ഓം മരാളീമന്ദഗമനായൈ നമഃ
മരാളിയേപ്പോലെ മന്ദമായ ഗമനത്തോടു കൂടിയവള്‍. അരയന്നപ്പിടയേപ്പോലെ പതുക്കെ നടക്കുന്നവള്‍. മരാളിയുടേയും മന്ദത്തിന്റേയും ഗമനത്തോടു കൂടിയവള്‍. അമ്മയുടെ ചുവടുകൾക്ക് അനുസൃതമായി താളാത്മകവും സ്ഥിരവുമായ ശ്വസനമാണ് മരാളി. പ്രാണായാമം. ബോധപൂർവ്വം ശ്വസനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതാണ് ധ്യാനത്തിന്റെ ആദ്യപടി. മന്ദം എന്നതിന്‌ അന എന്നര്‍ത്ഥം ഉണ്ട്‌. അരയന്നപ്പിടയേപ്പോലെ വശ്യമായും ആനയേപ്പോലെ ഗംഭീരതയോടും കൂടി നടക്കുന്നവള്‍. മരാളിയെ മന്ദയാക്കുന്ന നടത്തത്തോടു കൂടിയവള്‍. ഭഗവതിയുടെ നടത്തിന്റെ ഭംഗിക്കുമുന്നില്‍ അരയന്നപ്പിടയുടെ നടത്തം വളരെ മോശപ്പെട്ടതാണ്‌. രത്നങ്ങൾ പതിച്ച കണങ്കാലുകളുടെ ശുഭകരമായ വിലാസഗമനം അരയന്നങ്ങക്ക്‌ നിർദ്ദേശം നൽകുന്നതായി തോന്നുന്നു എന്ന് സൌന്ദര്യ ലഹരിയിലെ ശ്ലോകം 91ൽ പറയുന്നു.
48. മഹാലാവണ്യശേവധിഃ
മഹാലാവണ്യത്തിന്റെ ശേവധി. മഹാനായ സമുദ്രത്തിന്റെ മഹത്തായ നിധിയാണ്‌ ഭഗവതി. ലക്ഷ്മീസ്വരൂപത്തിലുള്ള ഭഗവതി സമുദ്രത്തിന്റെ മകളാണ്‌. എല്ലാറ്റിലും നാം കാണുന്ന ജീവൻ അമ്മയാണ്. ദൈവിക സൗന്ദര്യത്തിന്റെ, എല്ലാ സൗന്ദര്യത്തിന്റെയും ഒരു നിധി ഭവനമാണ് അല്ലെങ്കിൽ ഒരു പാത്രമായി വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. സൗന്ദര്യത്തിലും, കൃപയിലും, ലാളിത്യത്തിലും അമ്മയാണ് പരമമായത്. ലോകസൗന്ദര്യം മിന്നൽ പോലെ ക്ഷണികമാണ്. അമ്മയുടെ സൗന്ദര്യമാകട്ടെ, മഹാലാവണ്യവും അതീന്ദ്രിയവും ശാശ്വതവുമാണ്. സൌന്ദര്യ ലഹരി ശ്ലോകം 12ൽ ദേവിയുടെ സൗന്ദര്യത്തെ വിവരിക്കുന്നു,
അഭിപ്രായങ്ങളൊന്നുമില്ല